O projekcie

„Opowieści. Świat jest bardziej skomplikowany niż nasze prawdy o nim”

To interdyscyplinarny projekt artystyczno-edukacyjny w obszarze współczesnych sztuk wizualnych (w tym sztuk performatywnych) realizowany w partnerstwie przez Muzeum Mazowieckim w Płocku i Kunstbanken Senter For Samtidskunst w Hamar pod patronatem twórczości Franciszki i Stefana Themersonów.

Środki na realizację projektu pochodzą z Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (MF EOG) 2014 – 2021 w ramach Programu Kultura oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wspomaga nas także Samorząd Województwa, który przekazał promesę na poczet wkładu własnego do projektu.
A oto hasło, które przyświeca wszystkim projektom finansowanym z Fundusze norweskie i EOG, w tym oczywiście, naszym „Opowieściom”: Wspólnie działamy na rzecz Europy zielonej, konkurencyjnej i sprzyjającej integracji społecznej.

Nawiązanie do Themersonów jest kluczowe dla zadania – wynika zarówno z linii programowej Muzeum Mazowieckiego (które w 2021 r. otworzyło Galerię Themersonów), jak również z uniwersalności myśli i dorobku artystycznego tej pary w kontekście współczesnej sztuki.

Projekt realizowany będzie przez rok, w okresie kwiecień 2023 – marzec 2024, a program wydarzeń zakłada organizację działań w regionach o niższym dostępie do kultury, lezących poza dużymi centrami, zarówno w Polsce (Płock), jak i Norwegii (Hamar).

Cele projektu: stworzenie platformy współpracy pomiędzy instytucjami działającymi w podobnym środowisku w Polsce i Norwegii, w tym wsparcie ich przedsiębiorczości, upowszechnienie i promocja współczesnej sztuki i praktyk performatywnych wśród szerokiej publiczności, upowszechnienie dorobku Themersonów, nawiązanie relacji sprzyjającej lepszej komunikacji i zrozumieniu między artystami, instytucjami i obywatelami dwóch krajów wykorzystujących sztukę jako medium, popularyzacja efektów współpracy na arenie międzynarodowej, promocja różnorodności kulturowej (aktywizacja grup mniejszościowych).

Kuratorkami projektu „Opowieści” są:

Małgorzata Sady

Pisze i mówi o filmie, sztuce i literaturze, tłumaczy, fotografuje, maluje, tworzy przestrzenie dźwiękowe. Pracuje przy realizacji filmów dokumentalnych i animowanych. Wykłada w Polsko-Japońskiej Akademii Technik Komputerowych w Warszawie. Od końca lat 70 jako kuratorka, tłumaczka i autorka projektów artystycznych współpracuje z centrami sztuki, studiami filmowymi, uczelniami, festiwalami teatralnymi, sztuki performance i filmowymi w Polsce i na wszystkich kontynentach. Autorka licznych przekładów z dziedziny sztuki współczesnej, literatury, filozofii, historii (Wittgenstein, Russell, Themerson, Czechowicz, Poświatowska i in). Dwukrotna stypendystka MKiDN. Kuratorka stałej wystawy Themersonów w Muzeum Mazowieckim. W prowadzonej przez nią oficynie „Gaberbocchus w Polsce” od roku 2002 wydaje Utwory rozrzucone Themersonów. Współpracuje z Festiwalem Themersonów w Płocku od początku jego istnienia. Twórczość tej niezwykłej pary artystów była tematem wielu jej wykładów, prezentacji, wystaw i publikacji w Polsce, Japonii, Izraelu, Białorusi, Szwajcarii, Ukrainie, Litwie, Australii, Wielkiej Brytanii, Irlandii, Szwecji i in. Obecnie jest w trakcie realizacji rocznego projektu finansowanego przez Program Kultura – fundusze EOG, inspirowanego twórczością Themersonów i kończy pracę nad biografią Franciszki i Stefana, z którymi łączyła ją przyjaźń przez 10 ostatnich lat ich życia.

Ingrid Blekastad

Od 2000 roku jest dyrektorem i liderem artystycznym Kunstbanken Hedmark Kunstsenter. Kunstbanken to centrum sztuki współczesnej mieszczące się w Hamar, norweskim mieście położnym 1,5 h godziny od Oslo. Blekastad jest inicjatorką zaangażowania Kunstbanken w sztukę performance, a od 2003 roku jest kuratorką odbywającego się tam Międzynarodowego Festiwalu Performance oraz licznych wystaw sztuki współczesnej.
Ukończyła historię sztuki na Uniwersytecie w Bergen, przez 11 lat pracowała jako kurator w Muzeum Sztuki w Lillehammer. Była wykładowcą historii sztuki na Lillehammer University College, opublikowała wiele artykułów na temat sztuki współczesnej w różnych magazynach poświęconych sztuce, katalogach wystaw i książkach.

 

———

Fundusze Norweskie i EOG służą współpracy na rzecz ograniczania nierówności ekonomicznych i społecznych w Europie. Od momentu powstania wdrożono tysiące
projektów, w których wzięła udział jeszcze większa liczba osób, przyczyniając się do realizacji tych celów. Rozwinięto relacje i osiągnięto rezultaty.

Bezzwrotna pomoc finansowa dla Polski w postaci dwóch instrumentów pod nazwą: Mechanizm Finansowy EOG oraz Norweski Mechanizm Finansowy (potocznie znanych jako fundusze norweskie), pochodzi z trzech krajów EFTA (Europejskiego Stowarzyszenie Wolnego Handlu), będących zarazem członkami EOG (Europejskiego Obszaru Gospodarczego), tj. Norwegii, Islandii i Liechtensteinu.

Konsekwencją członkostwa Polski w Unii Europejskiej było przystąpienie do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). Na mocy Umowy o rozszerzeniu EOG z 14 października 2003 r. ustanowiona została pomoc finansowa krajów Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), tworzących EOG – a tym samym korzystających z możliwości, jakie oferuje rynek wewnętrzny UE – dla najmniej zamożnych państw UE, w tym także Polski.

W październiku 2004 r. polski rząd podpisał dwie umowy, które umożliwiają korzystanie z dodatkowych, obok funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności Unii Europejskiej, źródeł bezzwrotnej pomocy zagranicznej: Memorandum of Understanding wdrażania Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Memorandum of Understanding wdrażania Norweskiego Mechanizmu Finansowego. Darczyńcami są 3 kraje EFTA: Norwegia, Islandia i Liechtenstein.

Oba Mechanizmy zostały objęte jednolitymi zasadami i procedurami oraz podlegają jednemu systemowi zarządzania i wdrażania w Polsce. Obecnie funkcję koordynacyjną w tym względzie – jako Krajowy Punkt Kontaktowy – pełni Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju.

Wdrażanie Mechanizmów Finansowych w Polsce odbywa się na podstawie Regulacji ws. wdrażania MF EOG i NMF, przy uwzględnieniu wytycznych przygotowanych przez państwa-darczyńców.

Założenia projektu

O projekcie

Projekt zakłada:

  • organizację dwóch międzynarodowych Festiwali Performance w Płocku i Hamar, którym towarzyszyć będzie bogaty program wydarzeń artystycznych i działań edukacyjnych (m.in. wykłady, panele dyskusyjne, prezentacje, seminaria, spotkania z artystami, warsztaty dotyczące sztuk performatywnych dla szkół);
  • realizację warsztatów prowadzonych przez VestAndPage dla młodych twórców w Polsce i Norwegii;
  • prezentację wystawy norweskiego rzemiosła w Muzeum Mazowieckim w Płocku;
  • wystawę multimedialną, podczas której zaprezentowane zostaną m.in. nowe dzieła artystyczne zlecone na potrzeby projektu zrealizowane przez międzynarodowych artystów (Grzegorz Rogala, Victoria Sara Davis i Leigh Singer) kolejno w Płocku i Hamar. Wystawie towarzyszyć będą pokazy animacji polskich i norweskich (w tym retrospektywa Anity Killi);
  • rozbudowany program edukacyjny, w tym cykl siedmiu warsztatów wspierających kompetencje kulturowe odbiorców inspirowanych twórczością Themersonów (tzw. „warsztaty themersonowskie” w Płocku dedykowane różnym grupom odbiorców , m.in. dzieciom, z udziałem mniejszości romskiej) oraz dziewięciu warsztatów w Norwegii (warsztaty dla szkół, warsztaty kreatywne, warsztaty dla imigrantów);
  • 4 oprowadzania po wystawach w Płocku dla osób niewidomych;
  • 2 rezydencje artystyczne w Norwegii;
  • program 5 działań performatywnych podczas inauguracji wystaw w Kunstbanken w 2023 i 2024 r.;
  • 2 seminaria z rozwoju przedsiębiorczości i 2 spotkania partnerskie w trakcie trwania projektu.